Zihninizde aynı anda yüzlerce düşünce dolaşıyor, basit bir kararı verirken bile işin içinden çıkamıyor musunuz? Ya da kendinizi sürekli geçmişi ve geleceği düşünürken mi buluyorsunuz? Günümüzün en yaygın sorunlarından biri olan ‘overthinking’ yani aşırı düşünme ile karşı karşıya olabilirsiniz. Zihnimizi anı yaşamaktan uzaklaştıran ve bizi adeta bir düşünce tutsağı haline getiren overthinking konusunu ele aldık bu yazıda. Gelin, bu bitmek bilmeyen düşünme döngüsünün ne olduğuna yakından bakalım.
Başlıklar
Overthinking Nedir?
Overthinking tam da dilimizdeki karşılığıyla aşırı düşünme anlamına gelir. Aşırı düşünme durumu bir olay, karar ya da durum üzerine genellikle de olumsuz senaryolar üretme eğilimidir. Sanıldığının aksine aşırı düşünme bir konuya çözüm odaklı yaklaşmak değil, o konuyla ilgili olası sonuçlar, detaylar ve nedenlerini üzerinde zihinsel bir döngüye girmektir.
Aşırı düşünmek, geçmiş ya da gelecek hakkında endişe üreterek fazla düşünmeye ve en sonunda yorgun düşmeye yol açar. Araştırmalar aşırı düşünmenin depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkili olduğuna işaret ediyor[1]. Her aşırı düşünme durumu yaşayan kişi illa ki bu rahatsızlıklardan birine sahip olacak anlamına gelmiyor. Ancak bir konu ya da durum hakkında aşırı derecede düşünmek, kafa yormak, olumsuz düşüncelerin arttığı, stres ve kaygının büyüdüğü bir çıkmaza neden oluyor.
Overthinking Belirtileri Nelerdir?
Yukarıda bir konu hakkında uzun süre düşünmenin mutlak overthinking olmayacağına değinmiştik. Aşırı düşünme döngüsünde olup olmadığınızı anlamak için profesyonel destek şart olsa da, gündelik hayatınızı nasıl etkilediğine bakarak bunu kendiniz de fark edebilirsiniz. İşte overthinking yaşadığınızı gösteren bir takım belirtiler:
- Takıntılı şekilde aynı konu ya da konular üzerinde düşünmek
- Başka bir şey üzerine düşünememek
- Devamlı endişe ve kaygı içinde olmak
- Kontrolü dışındaki şeylere odaklanmak
- Zihinsel olarak bitkin hissetmek
- Çok fazla olumsuz düşünceye sahip olmak
- Kararları tekrar tekrar düşünmek
- Odaklanmada zorluk yaşamak
- Rahatlayamamak
Overthinking Nedenleri Nelerdir?
Overthinking genellikle aile, ilişkiler, iş gibi konular üzerine yoğunlaşma nedeniyle olur. Bu durum temelinde kendini koruma mekanizması olarak ortaya çıkar ve kişi bu alanları kontrol altında tutmaya çalışır. Fakat çok düşünmeye bağlı olarak üzerinde durduğu hiçbir konu hakkında verimli düşünemez. Tek bir nedene bağlı olmayan overthinking, psikolojik, kişisel ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle oluşur. Overthinkinge yol açabilecek bazı yaygın nedenler şunlardır:
Mükemmeliyetçilik: Hata yapmaktan korkan ve her şeyi kusursuz yapma arzusu taşıyan bireyler, en basit kararları bile saatlerce sorgulayabilir.
Geçmiş Travmalar, Olumsuz Deneyimler: Kişinin daha önce yaşadığı hayal kırıklıkları, duygusal travmalar veya başarısızlıkları, bunları tekrar yaşamaktan kaçınmak için en kötü senaryoları düşünmesine neden olabilir.
Kontrol İsteği: Hayatındaki her şeyi kontrol etme ihtiyacı duyan kişiler, belirsizlik karşısında yoğun endişe yaşar. Bu endişe, gelecekte olabilecek tüm olasılıkları zihinde defalarca gözden geçirme davranışını tetikler.
Özgüven Düşüklüğü: Özgüveni düşük olan insanlar verdikleri kararların doğruluğundan endişe duyarlar. Bu nedenle sürekli kendini sorgular ve başkalarının kendi hakkında neler düşüneceğinden endişe eder.
Bazı Psikolojik Rahatsızlıklar: Anksiyete, depresyon ya da travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklar, aşırı düşünmeyi tetikleyebilir. Bu durumlar zihindeki olumsuz düşünce döngülerini besler ve aşırı düşünme kronik hale gelebilir.
Aşırı düşünme döngüsü günlük hayatı olumsuz yönde etkileyen zorlayıcı bir durum olsa da bu döngüden kurtulmak, imkânsız değildir. Bir uzman desteğine başvurmak, bu döngünün altında yatan nedenleri anlamak ve sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmek için en etkili yoldur.
Terapizy ile bu zorlayıcı durumun üstesinden gelmek için alanında uzman bir psikologdan destek alabilirsiniz. Overthinking durumunu profesyonel bir destekle yönetebilir ve kaygıdan özgürleştiğiniz bir sosyal hayata adım atabilirsiniz.
Bir sonraki yazıda aşırı düşünme türleri ve baş etme stratejilerine değineceğiz.
Terapizy Blog‘da aşk, evlilik, romantik ve sosyal ilişkilere dair birbirinden ilginç konulara göz atın. ‘Çevrimiçi Terapi Nedir?‘ yazısında, karşımıza çıkan zor durumların üstesinden nasıl gelineceğini keşfedin! Terapizy‘i sosyal medya hesaplarından takip edin, güncel bilgi ve duyurulardan haberdar olun!
Terapizy’nin alanında uzman ve deneyimli psikologları, günlük hayatınızdaki tüm ilişkilerinizi güçlendirmek için size destek olmaya hazır.
Terapizy ilk seansa özel %50 indirim fırsatı sunuyor. www.terapizy.com
[1] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0277953615301830?via%3Dihub